Blog

Witamina D – niedobór i nadmiar

Witamina D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest potrzebna dla zachowania zdrowia. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar mają negatywne konsekwencje dla zdrowia człowieka. Dlatego warto zbadać poziom witaminy w organizmie. Zatrucie witaminą D może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, obejmujące m.in. zaburzenia rytmu serca, niewydolność nerek, zaburzenia neurologiczne, a nawet śmierć.
Witamina D jest ważna dla komórek naszego organizmu znajdujących się w kościach, nerkach, jelitach, sercu, mózgu czy trzustce. Jest rozpuszczalną w tłuszczach witaminą produkowaną w skórze człowieka pod wpływem promieni słonecznych. Może być dostarczana również z pożywieniem, jednak niewiele produktów cechuje się jej dużą zawartością. Należą do nich m.in. tłuste ryby, mleko, żółtko jaj, olej z wątroby dorsza czy sok pomarańczowy.  Zapobiega powstawaniu krzywicy u dzieci, zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu z żywności, utrzymuje stałe stężenie wapnia we krwi. Wskazuje się na jej rolę w zapobieganiu chorobom nowotworowym, autoimmunologicznym i neuropsychicznym.
Zapotrzebowanie na witaminę D nie zawsze zaspokajane jest przez dietę i syntezę skórną.
Konsekwencje jej niedoboru to m.in. demineralizacja kości, zaburzenie funkcjonowania układu immunologicznego czy osłabienie, bóle mięśniowo-szkieletowe (bóle kostne, stawowe oraz mięśniowe), drżenia mięśniowe, męczliwość, osłabienie, wypadanie włosów i zwiększona podatność na infekcje. Wśród dzieci natomiast wymieniane są: drażliwość, osłabienie i opóźniony rozwój. Hipowitaminoza D skutkuje zmniejszeniem poziomu wapnia i demineralizacją kości, prowadząc stopniowo do rozwoju krzywicy i osteoporozy.
Niski poziom witaminy D może zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów i zmniejszać odsetek przeżyć wśród pacjentów onkologicznych . Jest to związane ze zwiększoną zdolnością do powstawania przerzutów i większym nasileniem objawów choroby. Niedobór witaminy D jest również korelowany z chorobami sercowo-naczyniowymi, zespołem metabolicznym, depresją oraz zaburzeniami funkcji poznawczych.
Witamina D jest niewątpliwie jednym ze związków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu.
Twoje ciało nie może wytwarzać witaminy D, jeśli siedzisz w domu przy oknie za szybą, nawet jeśli pada przez nie światło słoneczne, ponieważ promienie ultrafioletowe B (UVB), których organizm potrzebuje do produkcji witaminy D, nie mogą przedostać się przez szkło.
Solarium nie zapewnia witaminy D.
Nasze ciało wytwarza witaminę D pod wpływem światła słonecznego na skórze. Większość ludzi powinna być w stanie uzyskać całą potrzebną witaminę D w ten sposób. Większość ludzi może wytworzyć wystarczającą ilość witaminy D, przebywając codziennie na słońcu przez krótki czas z odkrytymi przedramionami, rękami lub nogami i bez kremu przeciwsłonecznego. Optymalny czas to 15 minut wystawienia na słońce w godzinach 10 – 15, przy odsłonięciu 18 proc. ciała (krótka koszulka i spodenki), bez filtrów UV oraz zachmurzenia lub smogu. Przy tym przedawkowanie witaminy D w ten sposób jest niemożliwe. W przypadku dzieci synteza skórna jest najlepsza, dlatego w okresie od kwietnia do września, najlepiej w godzinach między 10:00 a 15:00, zaleca się spacery lub zabawę na świeżym powietrzu.

Źródło:

Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej 

Medycyna Środowiskowa 

Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia 

08/11/2025 aktualności