Zapisy na port naczyniowy
Port naczyniowy do chemioterapii jest to specjalny miękki cewnik, który pozostaje w naczyniu (dużej żyle podobojczykowej) z elastyczną kopułką na końcu, a drugą w postaci specjalnej komory wszywa się pod skórę klatki piersiowej poniżej obojczyka. Później komorę portu nakłuwa się specjalną igłą, zastępując tradycyjny wenflon. Na sam koniec zabiegu – by sprawdzić drożność portu – płucze się go solą fizjologiczną. Umożliwia to regularne, bezbolesne podawanie wlewów w trakcie leczenia onkologicznego, kiedy pacjent musi regularnie przyjmować wlewy z leków lub pobieranie krwi. 
Dzięki zamontowaniu m.in. w Szpitalu Powiatowym Gajda – Med portu naczyniowego, pacjent uniknie konieczności wielokrotnych nakłuć żył obwodowych (m.in. na kończynach). Dużą zaletą portu naczyniowego jest mniejsze ryzyko wynaczynienia, czyli wydostania się poza żyłę podawanego cytostatyku np. z powodu pęknięcia żyły. Wówczas w trakcie wizyty na Oddziale Chemioterapii pielęgniarka pobiera krew do badania z dostępu żylnego lub z portu naczyniowego. Swoboda podczas wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego w trakcie pobytu w szpitalu np. zmiana bielizny osobistej, kąpiel, przyjmowanie posiłków, przemieszczanie się z pompą infuzyjną,
Port naczyniowy zakłada się pacjentom (w znieczuleniu miejscowym w warunkach bloku operacyjnego), którzy wymagają częstego i długotrwałego podawania leków drogą dożylną. W obręb tej grupy zaliczają się również osoby cierpiące na m.in. na astmę oskrzelową, porfirię, hemofilię, mukowiscydozę, w terapii paliatywnej – kiedy dostęp do naczyń obwodowych jest utrudniony lub niemożliwy. Jest to zabieg standardowy, trwa około 30 minut.
Porty naczyniowe wymagają płukania roztworem soli fizjologicznej z dodatkiem heparyny po każdym użyciu. Płukanie wykonuje wykwalifikowana w tym zakresie pielęgniarka. W przypadku nieregularnego korzystania z portu powinien on być płukany zwykle co 4-6 tygodni.
Gdy pacjent zakończy leczenie prowadzone drogą dożylną, należy mu zaproponować usunięcie portu. Jeżeli pacjent nie zdecyduje się na usunięcie portu, a nie będzie on regularnie używany, zaleca się okresową kontrolę portu nie rzadziej niż raz na pół roku oraz zawsze, gdy pojawią się niepokojące objawy związane z obecnością portu: zaburzenia rytmu serca, obrzęk kończyn górnych, szyi, poszerzenie skórnych naczyń żylnych, ból.
PRZYGOTUJ SIĘ!
✅ Jeśli masz już rozpisane leczenie np. onkologiczne, udaj się na wizytę kwalifikującą do wszczepienia portu naczyniowego. Lekarz – chirurg onkologiczny w przychodni lub w oddziale ustali termin wykonania zabiegu oraz wystawi skierowanie na konieczne badania krwi (morfologia, parametry krzepnięcia) celem wykluczenia przeciwwskazań.
✅ Jeżeli przyjmujesz leki przeciwzakrzepowe („na rozrzedzenie krwi”) np. acenokumarol (Sintrom, Syncumarol), warfaryna (Warfin), clopidogrel (Plavix), rywaroksaban (Xarelto), dabigatran (Pradaxa) a także podskórnie wstrzykiwane preparaty heparyny – poinformuj o tym lekarza.
✅ Dzień przed zabiegiem – odstaw leki obniżające krzepnięcie krwi.
✅ W dniu zabiegu w godz. porannych zaleca się:
- kąpiel całego ciała (u mężczyzn konieczne jest ogolenie klatki piersiowej),
- można zjeść posiłek, nie trzeba być na czczo,
- pacjenci, którzy przyjmują leki regulujące ciśnienie tętnicze krwi są zobowiązania je przyjąć,
- nie należy zabierać na blok operacyjny zegarka, okularów oraz biżuterii,
- o ewentualnej protezie zębowej poinformuj personel bloku operacyjnego,
- na blok zakładamy odzież przeznaczoną na pobyt w szpitalu,
- po zakończonym zabiegu lekarz udzieli informacji o konieczności i terminie usunięcia szwów.
✅ Dla potwierdzenia prawidłowo przeprowadzonego zabiegu zostanie wykonane zdjęcie RTG klatki piersiowej,
✅ Po powrocie do oddziału pacjent może wykonywać wszystkie czynności bez żadnych ograniczeń,
✅ Jeśli nasilają się dolegliwości bólowe poinformuj o tym pielęgniarkę – otrzymasz lek p/ bólowy,
✅ Jeżeli zaobserwujesz inne niepokojące objawy np. narastającą duszność, przekrwiony opatrunek natychmiast poinformuj o tym personel,
✅ Pamiętaj o odebraniu „paszportu portu” dokumentu, w którym będą zapisywane bieżące informacje z utrzymania portu, koniecznego podczas pobytu w szpitalu oraz podczas podróży samolotem (bramki bezpieczeństwa).
