Choroba refluksowa
Choroba refluksowa przełyku, nazywana również refluksem żołądkowo-przełykowym, to cofanie się treści żołądkowej do przełyku spowodowane najczęściej nieprawidłowym działaniem mięśnia dolnego zwieracza przełyku. Jest czynnościowym zaburzeniem żołądkowo-jelitowym, charakteryzującym się zgagą, bólem w klatce piersiowej, dysfagią i bólem brzucha z powodu przedostawania się kwasu żołądkowego do przełyku. U zdrowego człowieka podczas połykania rozkurcza się mięsień położony między przełykiem a żołądkiem – tzw. dolny zwieracz przełyku. Umożliwia to przejście pokarmu do żołądka. Potem mięsień szybko się kurczy – dzięki temu zapobiega wracaniu pokarmu i soku żołądkowego do przełyku.
Objawy choroby często pojawiają się po posiłkach. Stosowanie odpowiedniej diety wspomaga terapię choroby:
– jedz od 3 do 5 posiłków dziennie – w zależności od samopoczucia i występowania objawów, może być konieczna zmiana liczby posiłków
– zadbaj o regularność posiłków i nie pomijaj śniadań – nieregularne posiłki mogą zwiększyć ryzyko pojawienia się objawów
– staraj się jeść mniejsze porcje – większe posiłki mogą wywołać i wydłużyć czas trwania objawów
– posiłki jedz powoli, w spokojnej atmosferze – unikniesz połykania nadmiernej ilości powietrza i zmniejszysz ryzyko pojawienia się dolegliwości
– unikaj bardzo gorących posiłków i napoi – podrażniają przełyk
– nie popijaj w trakcie i bezpośrednio po posiłkach – zwiększa to objętość żołądka i podwyższa jego ciśnienie. Sprzyja to nasileniu objawów refluksu.
Pij wodę między posiłkami.
Stosuj odpowiednie techniki kulinarne. Unikaj smażenia z dodatkiem tłuszczu. Wskazane jest gotowanie na parze, duszenie bez wcześniejszego obsmażania oraz pieczenie bez dodatku tłuszczu np. w folii lub rękawie termicznym.
Wyeliminuj z diety produkty i potrawy, których spożycie powoduje nasilenie dolegliwości. Najczęściej do nasilenia objawów przyczyniają się:
– produkty i potrawy tłuste, które długo zalegają w żołądku np. tłuste mięsa, wędliny, sery pleśniowe i dojrzewające, sery topione, śmietana, chipsy, frytki, potrawy smażone, kakao i wyroby czekoladowe;
– produkty i potrawy mogące podrażnić błonę śluzową przełyku i/lub pobudzać wydzielanie soku żołądkowego np. musztarda, sos winegret, ketchup, owoce cytrusowe i soki z tych owoców, pomidory i przetwory z pomidorów, ostre przyprawy, gumy do żucia, mięta;
– napoje gazowane – gaz powoduje zwiększenie objętości żołądka.
Zakres restrykcji pokarmowych należy zawsze ustalać indywidualnie. Jeśli ograniczenia żywieniowe nie przynoszą poprawy w przebiegu choroby, należy od nich stopniowo odchodzić. Zbyt duże restrykcje żywieniowe mogą pogarszać jakość diety i ograniczać możliwość zbilansowania w niej poszczególnych składników pokarmowych.
Jeśli dolny zwieracz przełyku jest niewydolny lub kurczy się nieprawidłowo, to składniki soku żołądkowego mogą cofać się do przełyku wywołując refluks żołądkowo-przełykowy.
Choroba refluksowa przełyku może mieć postać:
– nienadżerkową – bez zmian zapalnych w przełyku (występuje częściej)
– refluksowego zapalenia przełyku – z nadżerkami (uszkodzeniami) w błonie śluzowej przełyku.
U chorego na refluks treści żołądka są nieprawidłowo zrzucane do przełyku i w wyniku tego procesu połknięty pokarm wraca wraz z kwasem solnym i enzymami trawiennymi. Powoduje to podrażnienie, wywołuje nieprzyjemne objawy, jak:
– zgaga, pieczenie za mostkiem
– puste, kwaśne odbijanie
– uczucie cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, a nawet do jamy ustnej
– bóle górnej części brzucha.
Źródło:
Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
