Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Choroba wrzodowa charakteryzuje się powstawaniem wrzodów żołądka lub dwunastnicy, czyli uszkodzenia w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy (ubytkI błony śluzowej sięgających do warstwy mięśniowej), którym towarzyszy stan zapalany i martwica.
Schorzenie ma charakter przewlekły, tzn. po okresach bezobjawowych trwających od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy, występują nawroty choroby. Wrzody mają skłonność do pojawiania się w tych samych miejscach. Do najczęstszych objawów należą ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, który może wystąpić w nocy lub wcześnie rano. Ból może też pojawić się w ciągu 1-3 godzin po posiłku.
Za główne przyczyny wrzodów żołądka i dwunastnicy uważa się:
– zakażanie bakterią Helicobacter pylori,
– przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Chorobę wrzodową można zdiagnozować na podstawie:
– badania endoskopowego
– badań wykrywających zakażenie bakterią H. pylori.
Wybrane zalecenia dietetyczne w chorobie wrzodowej:
Spożywaj 5 – 6 posiłków dziennie, w regularnych odstępach czasu (co 2 – 3 godziny). Nie pomijaj śniadań. Ostatni posiłek spożywaj 2 – 3 godziny przed snem.
Spożywaj posiłki w spokojnej atmosferze i bez pośpiechu, przy stole. W tym czasie unikaj np. oglądania telewizji lub czytania gazet. Dokładnie przeżuwaj pokarmy.
W celu odciążenia przewodu pokarmowego, stosuj metody przygotowywania potraw takie jak gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie bez obsmażania oraz pieczenie w folii, pergaminie lub naczyniach żaroodpornych bez dodatku tłuszczu.
Spożywaj posiłki o umiarkowanej temperaturze, aby nie podrażniać ścian żołądka. Unikaj spożywania potraw gorących i zimnych.
Wyeliminuj z diety produkty bogate w błonnik pokarmowy, długo zalegające w żołądku, wzmagające wydzielanie soku żołądkowego, przyspieszające perystaltykę jelit oraz powodujące wzdęcia, np. produkty tłuste i wędzone, potrawy smażone na tłuszczu, nasiona roślin strączkowych, alkohol.
Wypijaj minimum 1,5 – 2 litrów płynów dziennie (oprócz wody zawartej w potrawach i produktach). W czasie zaostrzenia choroby zrezygnuj z picia mocnych naparów kawy i herbaty.
Choroba wrzodowa to bardzo dokuczliwa choroba przewodu pokarmowego. Wymaga ona leczenia nie tylko farmakologicznego, ale również odpowiednio dobranej diety. Lecznicze efekty mogą dodatkowo wzmacniać zioła na wrzody.
Do takich ziół należą m. in. :
– Korzeń prawoślazu
– Korzeń lukrecji
– Babka lancetowata ( jajowata, zwyczajną czy też piaskową)
– Nasiona lnu (siemię lniane)
– Rumianek
– Nagietek
– Nasiona gorczycy białej
Produkty zalecane w diecie lekkostrawnej:
– pieczywo: pszenne, bułki pszenne, sucharki
– drobne kasze: jaglana, manna, kuskus, kukurydziana,
jęczmienna drobna
– komosa ryżowa, amarantus
– ryż biały
– jasne makarony: pszenne, ryżowe
– płatki owsiane błyskawiczne, płatki ryżowe, płatki
jaglane
– chrupki kukurydziane, wafle ryżowe
– mąka pszenna oczyszczona, kukurydziana, ryżowa,
ziemniaczana
– owoce w formie obranej, przetartej i/lub przetworzonej
termicznie (gotowane/pieczone): jabłko, gruszka,
brzoskwinia, banan, jagody, borówki, morele, mango, melon
– warzywa w formie obranej i przetworzonej termicznie
(gotowane/pieczone): marchewka, korzeń pietruszki,
burak, dynia, kabaczek, cukinia, papryka pieczona bez
skórki, brokuł, szpinak, młoda fasolka szparagowa,
groszek cukrowy
– na surowo: zielona sałata, starta
marchewka z jabłkiem (marchewka może być
sparzona), pomidor bez skórki, cykoria, ogórek kiszony
– mleko do 2 % zawartości tłuszczu
– produkty mleczne naturalne (bez dodatku cukru)
do 2% zawartości tłuszczu np. jogurt, kefir, maślanka,
skyr, serek ziarnisty, zsiadłe mleko
– chude i półtłuste sery twarogowe
– mozzarella light
– naturalne serki twarogowe
chude mięsa bez skóry: cielęcina, kurczak, indyk, królik
– w umiarkowanych ilościach chuda wołowina
i wieprzowina (schab środkowy, polędwiczki)
– chude wędliny, najlepiej domowe: polędwica, szynka
gotowana, wędliny drobiowe, pieczony schab
środkowy, pieczona pierś z indyka/kurczaka
– chude lub tłuste ryby morskie i słodkowodne:
dorsz, sola, morszczuk, miruna, sandacz, leszcz,
szczupak, okoń, makrela, łosoś, halibut, karp
– jaja gotowane na miękko, w koszulce
– jajecznica na parze
– omlet smażony bez tłuszczu lub na niewielkiej ilości
tłuszczu
Osoba cierpiące na wrzody żołądka powinna więc wyeliminować:
Pikantne i ostre przyprawy (zastąpić można łagodnymi ziołami – pietruszką, majerankiem, koperkiem, bazylią, tymiankiem, cząbrem, oregano – nieocenione przy Helicobacter pylori)
Alkohol
Mocną kawę i herbatę
Owoce cytrusowe
Soki pomidorowe, przeciery pomidorowe
Napoje gazowane i słodkie
Produkty marynowane i ocet
Napary z mięty
Nierozcieńczone soki z owoców i warzyw
Strączki (np. soczewica, ciecierzyca, groch)
Cebulę, czosnek, pory
Produkty wędzone
Pełnoziarniste produkty zbożowe – pieczywo razowe, grube kasze, otręby, brązowy makaron i pełnoziarnisty ryż
Mocne rosoły i esencjonalne wywary
Słodycze i słone przekąski
Potrawy smażone, ciężkostrawne.
Źródło:
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
