Blog

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy to zaburzenie funkcji tarczycy z utrzymującym się niedoborem hormonów gruczołu tarczowego (trijodotyroniny – T3 oraz tyroksyny – T4), co powoduje spowolnienie procesów metabolicznych w organizmie człowieka. Niedoczynność może rozwijać się na skutek niedoboru lub nadmiaru jodu, infekcji wirusowej, przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, leczenia nadczynności tarczycy, nowotworu tarczycy lub farmakoterapii stosowanej w leczeniu innych chorób.
Najczęściej dotyczy kobiet. Zachorowalność wzrasta z wiekiem, zwłaszcza po 60 roku życia. Powstaje w wyniku niedoboru hormonów tarczycy lub ich nieprawidłowego działania.

Objawy mogą mieć różne nasilenie. Nieraz chory nie obserwuje u siebie niczego specyficznego. Jednak najczęstsze objawy niedoczynności tarczycy to:
– uczucie ciągłego zimna, zwłaszcza rąk i stóp – pomimo temperatury i odpowiedniego ubrania
– zmęczenie, zmniejszona tolerancja wysiłku
– senność
– stany depresyjne
– problemy z pamięcią
– zwiększony apetyt na słodycze
– przyrost masy ciała
– zaparcia
– puchnięcie twarzy
– niskie ciśnienie tętnicze, spowolnienie pracy serca
– problemy ze skórą i włosami – suchość, bladość, łuszczenie
zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę
niepłodność
– podwyższony cholesterol, niedokrwistość w wynikach badań krwi.

Jeśli obserwujesz podobne objawy, zgłoś się do lekarza w placówkach medycznych Grupy Gajda – Med.

Z podstawowych zasad diety w niedoczynności tarczycy zaleca się:

–  dietę niskoenergetyczną dla osób z nadwagą/otyłością oraz tzw. dietę normo kaloryczną (taka która nie powoduje redukcji masy ciała, a utrzymanie obecnej masy ciała) dla osób z prawidłową masą ciała. Wartość energetyczna diety powinna być też dostosowana do stylu i trybu życia,

–  spożywaj codziennie min. 400 g warzyw i owoców, które są źródłem błonnika pokarmowego, witamin oraz składników o działaniu antyoksydacyjnym (m.in. witaminy C, beta-karotenu, flawonoidów). Warzywa jedz jak najczęściej – najlepiej, aby pojawiały się w większości posiłków. Każda dodatkowa porcja warzyw to kolejne korzyści dla zdrowia. Owoce spożywaj w mniejszej ilości, ponieważ zawierają więcej cukrów prostych.

–  ilość białka, stanowiącego 10-15% wartości energetycznej diety, powinna być spożywana w postaci chudych gatunków mięs (kurczak, indyk, królik, chuda  wołowina) oraz niskotłuszczowego mleka i przetworów mlecznych przy właściwej tolerancji laktozy. Cennym źródłem białka w diecie osób z niedoczynnością tarczycy są ryby, dostarczające jednocześnie jodu, selenu, witaminy D oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Zaleca się zjadanie ryb minimum 1 – 2 razy razy w tygodniu. Pełnowartościowe białko jest źródłem aminokwasu egzogennego – tyrozyny, z udziałem którego powstaje podstawowy hormonu tarczycy – tyroksyna (T4),

–  tłuszcze głównie pochodzenia roślinnego (oleje, orzechy i nasiona); powinny dostarczać 20-35% wartości energetycznej diety. Szczególnie istotne jest regularne i wystarczające spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które pobudzają wątrobę do przemiany T4 w T3, zwiększając metabolizm ustroju oraz wrażliwość komórek na hormony tarczycy. Kwasy te zawarte są w znacznych ilościach w oliwie z oliwek, oleju lnianym, łososiu, makreli, pstrągu, tuńczyku. Zaleca się zastępowanie nasyconych kwasów tłuszczowych, które występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, nienasyconymi, których źródłem są produkty roślinne. Warto unikać nadmiernego spożycia tłuszczów zarówno widocznych (masło, olej itp.) oraz niewidocznych (zawartych np. w ciastach, batonach, tłustych gatunkach mięs itp.),

–  węglowodany złożone stanowiące 50 – 70% wartości energetycznej diety (czyli kalorii) oraz odpowiednią podaż błonnika pokarmowego. Te składniki dostarczać sobie należy wraz z pełnoziarnistymi produktami zbożowymi oraz warzywami i owocami. Osobom z niedoczynnością tarczycy często towarzyszy insulinooporność, stąd zaleca się produkty o niskim indeksie glikemicznym.

–  regularne spożywanie 4-5 posiłków w ciągu dnia, z przerwami 3-4 godzinnymi, przy czym ostatni posiłek powinien być zjadany na 2-3 godziny przed snem,

–  urozmaicenie diety i uwzględnienie wszystkich grup produktów tj., produktów zbożowych, warzyw, owoców, produktów mlecznych, produktów dostarczających białka, tłuszczów pochodzenia roślinnego,

–  eliminacja spożycia żywności typu fast food, słodyczy, słodkich napojów,

–  unikanie potraw smażonych lub pieczonych tradycyjnie ze względu na wysoką zawartość tłuszczów stosowanych do ich przygotowania. Zaleca się pieczenie w folii aluminiowej, rękawie, na grillu, gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez uprzedniego obsmażania,

–  wypijanie płynów w ilości ok. 2 litry dziennie w postaci słabych naparów herbat lub wody, wzbogaconej w jod,

–  aktywność fizyczną co najmniej 3 razy w tygodniu, przynajmniej przez 30 minut, a najlepiej nawet 60 minut codziennie. Szczególnie zaleca się uprawianie sportów aerobowych w godzinach porannych (bieg, basen, rower, marsz) oraz unikanie ćwiczeń, które zmuszają do krótkiego, ale intensywnego wysiłku. Wykonywanie regularnych ćwiczeń przyczynia się do szeregu korzystnych zmian w organizmie, m.in. przyspiesza metabolizm i pozwala na działanie hormonom tarczycy w komórkach całego ciała.

Jeżeli osoba z niedoczynnością tarczycy lub chorobą Hashimoto nie ma stwierdzonej celiakii, alergii lub nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten, to nie powinna przechodzić na dietę bezglutenową.
Źródło:
03/01/2025 aktualności

Komentarze

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.