Profilaktyka zdrowia – w czym pomaga
Dbasz o siebie, chcesz jak najdłużej być zdrowa. Pamiętaj o profilaktyce, regularnych badaniach, o swoim samopoczuciu i kontroli stanu zdrowia na każdym etapie życia.
Czy wiesz, że gdyby wszyscy poddawali się zalecanej przesiewowej kolonoskopii, prawie nie istniałby zaawansowany rak jelita grubego?
Czy wiesz, że gdyby wszystkie kobiety regularnie wykonywały badania cytologiczne, prawie nie byłoby przypadków zaawansowanego raka szyjki macicy?
Wiele z naszych codziennych zachowań wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby. Należą do nich:
– dieta, zbilansowana pod względem liczby kalorii oraz składników odżywczych, takich jak węglowodany, białko, tłuszcz, mikro- i makroelementy, urozmaicona i odpowiednia dla danej płci, danego wieku, charakteru pracy i ogólnego stanu zdrowia – wskazówki dla zdrowych osób znajdziesz w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej
– ruch, stosowny do wieku, stanu zdrowia, sylwetki, stylu życia
– wykształcenie w sobie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, w tym wypracowanie sposobu na zachowanie równowagi psychicznej
– poddawanie się okresowym kontrolom lekarskim, profilaktycznym badaniom oraz przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarskich podczas choroby i rekonwalescencji.
Jak podstępnie rozwijać się może choroba, pokazuje przykład raka szyjki macicy. Powstaje on powoli z pojedynczych komórek, z obecności których kobieta nawet przez szereg lat może sobie nie zdawać sprawy, ponieważ nie odczuwa żadnych dolegliwości! Takie komórki można natomiast wykryć pod mikroskopem, badając wymaz z szyjki macicy pobrany w trakcie cytologii. W razie znalezienia nieprawidłowych komórek wdraża się leczenie, które zatrzymuje powstawanie nowotworu na bardzo wczesnym etapie.
Istnieją też programy profilaktyczne, których celem jest uświadomienie konieczności zmiany stylu życia lub pewnych nawyków oraz budowanie pewnych przekonań, które skłaniają nas do podejmowania prozdrowotnych wyborów i decyzji. Wówczas nie są potrzebne badania. Często słyszy się, że najskuteczniejsze interwencje profilaktyczne, jakie zna medycyna, to rzucenie palenia lub niepodejmowanie palenia.
Jeśli regularnie kontrolujesz stan swojego zdrowia, łatwo zauważysz zmiany. Wcześnie wykryte nieprawidłowości pozwolą zapobiec rozwojowi chorób, a może ustrzegą Cię przed nimi.
Kalendarz podpowie Ci:
– z jakich badań kontrolnych warto skorzystać
– jakie szczepionki są dla Ciebie zalecane
– do jakich specjalistów możesz pójść na kontrolne badania
– jakie programy profilaktyczne są właśnie dla Ciebie.
Program profilaktyki chorób układu krążenia
Dla osób, które:
– mają 35-65 lat,
– wcześniej nie miały rozpoznanej choroby układu krążenia i które w ciągu ostatnich 5 lat nie korzystały z programu.
Program badań przesiewowych raka jelita grubego
Dla osób, które:
– mają od 50 do 65 lat,
– mają od 40 do 49 lat – jeśli u najbliższych krewnych rozpoznano nowotwór jelita grubego.
Badanie wykonywane bez skierowania.
Program profilaktyki raka piersi (mammografia)
Dla kobiet w wieku 50-69 lat, które w ciągu ostatniego roku nie korzystały z programu i nie chorowały na raka piersi.
Badanie wykonywane bez skierowania.
Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia)
Dla kobiet w wieku 25-59 lat, które w ciągu ostatnich 3 lat nie korzystały z programu.
Badanie wykonywane bez skierowania.
Program badań przesiewowych noworodków w Polsce na 2019-2026 r. – wczesne wykrycie chorób wrodzonych
Dla każdego dziecka urodzonego w Polsce.
Noworodki badane są w kierunku:
– wrodzonej niedoczynności tarczycy (hipotyreozy),
– fenyloketonurii (PKU),
– mukowiscydozy (CF),
– rzadkich wad metabolizmu metodą MS/MS (grupa 24 chorób),
– wrodzonego przerostu nadnerczy,
– deficytu biotynidaz,
– rdzeniowego zaniku mięśni (SMA).
ŹRÓDŁO:
PROGRAMY PROFILAKTYCZNE
Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia
Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia